کتاب دو قرن سکوت

معرفی کتاب دو قرن سکوت

یکی از برجسته‌ترین واکنش‌ها به کتاب دو قرن سکوت، نقد شهید مطهری است. آیت‌الله مرتضی مطهری در کتاب «خدمات متقابل ایران و اسلام» به بررسی انتقادات مطرح‌شده در این کتاب پرداخته است. اصلی‌ترین نقد او به نحوه ورود دین اسلام به ایران و تأثیر آن بر ایرانیان متمرکز است. مطهری در بخشی از اثرش می‌نویسد: «واکنش ایرانیان نسبت به اسلام به‌طور فوق‌العاده‌ای نجیبانه و سپاسگزارانه بوده و نشان‌دهنده یک توافق طبیعی میان روح اسلامی و کالبد ایرانی است. اسلام برای ایران و ایرانیان به مانند غذایی مطبوع بوده که به حلق گرسنه‌ای فرو رفته است.» نظرات و برداشت‌های مختلفی درباره مواضع هر دو طرف بیان شده است و گاهی این بحث به دو قطب متضاد تبدیل می‌شد، هرچند به نظر نمی‌رسد که چنین باشد. زرین‌کوب پس از این نقد، کتاب کارنامه اسلام را منتشر کرد که به‌نوعی به نقدهای مطرح‌شده پاسخ می‌دهد.

درباره دکتر عبدالحسین زرین‌کوب نویسنده کتاب دو قرن سکوت

دکتر عبدالحسین زرین‌کوب در شهر بروجرد به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی خود را نیز در همین شهر گذراند. برای ادامه تحصیلات متوسطه به تهران رفت و رشته ادبیات را انتخاب کرد. زرین‌کوب همزمان با تحصیل به تدریس پرداخت و پس از اخذ مدرک لیسانس ادبیات فارسی، تحصیلاتش را در دوره دکتری دانشگاه تهران ادامه داد. او با دفاع از رساله خود با عنوان نقدالشعر، تاریخ و اصول آن موفق به دریافت مدرک دکتری ادبیات شد.

زرین‌کوب یک پژوهشگر و نویسنده بسیار پرکار بود و آثار متعددی در زمینه‌های مقاله، پژوهش، تألیف و ترجمه از خود به جا گذاشت. از جمله آثار برجسته او می‌توان به کتاب‌های با کاروان حلّه، فرار از مدرسه، از کوچه رندان، شعر بی‌دروغ شعر بی‌نقاب، فن شعر ارسطو، بحر در کوزه، تاریخ مردم ایران، روزگاران و دو قرن سکوت اشاره کرد.

خواندن کتاب دو قرن سکوت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب دو قرن سکوت برای کسانی که می‌خواهند تاریخ اسلام را از زوایای مختلف بررسی کنند، منبع مفیدی است. این اثر اطلاعات جامع و دقیقی درباره دوره‌های تاریخی ارائه می‌دهد که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. این کتاب به روایت تاریخی می‌پردازد که قرن‌ها از نظر پژوهشگران نادیده مانده است.

خلاصه کتاب دو قرن سکوت

در اواخر دوره ساسانیان، جنگ‌های ایران و روم به اوج شدت رسید و اختلاف‌های دینی در سرزمین یمن فرصتی برای دخالت رومی‌ها و زنگی‌ها در سرنوشت مردم هاماوران فراهم کرد. در این زمان، ارتباط میان ایرانیان و هاماوران به وضوح و روشنی بیشتری درآمد. زنگی‌ها از زمان‌های بسیار دور به مناطق عربستان که روبروی کشورشان قرار داشت، علاقه‌مند بودند و بارها به آنجا لشکرکشی کرده بودند. این لشکرکشی‌های مکرر نه تنها برای مردم یمن بلکه برای اعراب حیره، که تحت سلطه ایرانیان بودند، نیز خطرناک شد.

مردم یمن برای مقابله با این تهدیدها به خسرو انوشیروان پناه بردند، اما ایرانیان به دلایل مختلف از جمله اهمیت نظامی حیره و رقابت بازرگانی با رومی‌ها، تصمیم به دخالت گرفتند. در این زمان، پادشاهان و بازرگانان هاماوران در وضعیت ناآرامی بودند و رومی‌ها با گسترش آیین مسیح در مشرق، نفوذ خود را در آسیا افزایش می‌دادند. بازرگانان رومی کالاهای هندی را از یمن به حبشه و سپس به مصر منتقل می‌کردند، که موجب نارضایتی عربان شد و آنها سعی کردند در مسیر تجارت موانعی ایجاد کنند. این شرایط منجر به تحریک اعراب علیه کلیسای زنگیان در یمن و ظهور داستان ابرهه و اصحاب فیل شد.

ایرانیان که از دیرباز در تجارت و سیاست با رومی‌ها رقابت داشتند، تلاش کردند بر سر راه بازرگانی آنان مشکلاتی ایجاد کنند. به همین دلیل، سپاهیان ایرانی در بخش‌هایی از عربستان که در کنار خلیج‌فارس واقع بود، مستقر شدند. یوستین قیصر حمیر نمایندگانی به سوی ایرانیان و حبشی‌ها فرستاد تا بازرگانان رومی را از مسیر تجارت دور کنند. با وجود این، پیمان دوستی که بسته شد، دوام نیاورد و عربان دوباره به معارضه با قافله‌های رومی پرداختند.

در آغاز قرن ششم، زنگیان حبشه بر مناطق هاماوران مسلط شدند، زیرا این مناطق واسطه تجارت بین هندوستان و سواحل دریای مدیترانه بودند و مردم هاماوران به این تجارت مشغول بودند. ثروت و جلالی که به پادشاهان حمیری نسبت داده شده، از این بازرگانی به دست آمده بود. بازرگانان رومی که به تجارت کالاهای هندی اشتغال داشتند، به ناچار از مساعدت هاماوران بهره‌برداری می‌کردند.

در این دوران، طبق روایت تئوفانس، مردم هاماوران با بازرگانان رومی که آیین مسیح داشتند و از یمن عبور می‌کردند، به نزاع پرداختند و تعدادی از آنان را کشتند. این وضعیت باعث توقف تجارت شد و حبشی‌ها که از این تجارت سود می‌بردند، با سپاهی تحت فرمان هداد، پادشاه خود، به هاماوران حمله کردند. پس از پیروزی، پادشاه هاماوران، ذمیانوس، کشته شد و حبشی‌ها پیمان جدیدی با قیصر یوستی‌نیان بستند. پس از بازگشت حبشی‌ها به یمن، راه بازرگانی دوباره مسدود شد و پادشاه حبشه لشکری به یمن فرستاد تا با کمک اسقف نصاری، آیین مسیح را در یمن رواج دهد. اما فرمانروایی او به زودی پایان یافت و شورش مردم موجب شد که پادشاه زنگیان از یمن عقب‌نشینی کند و با حمیری‌ها آشتی کند. بنابراین، سلطه حبشه بر یمن از جنبه‌های بازرگانی و اقتصادی بوده، هرچند که مسأله دین نیز بهانه‌ای برای این اقدامات بوده است.

دانلود کتاب دو قرن سکوت PDF

میتواند نسخه PDF کتاب دو قرن سکوت را از سایت پیدیفا دانلود کنید و از خواندن آن لذت ببرید.